March 6, 2016

Краток Friday the 13th маратон

Пред некој ден буричкав по архивата на Крапверк и налетав на еден пост за римејкот на Friday the 13th. Освен неочекуваниот циничен тон на тој јас од пред седум години и потсетувањето на еден мејнстрим тренд со нови верзии на култни хорори што претходеше на моменталниот суперхеројски воз, постот ме инспирираше да се навратам на еден жанр за кој мислев дека сум го надраснал. Слешер хорори. Имав некоја чудна фасцинација со слешер хорори пред повеќе од десет години. Ги гледав сите онака опсесивно, од Friday the 13th, Halloween, A Nightmare on Elm Street, до Scream и некои третокласни за кои сигурно и самите актери имаат заборавено дека глумеле во нив.

Жанрот е денес длабоко закопан под мејнстримот, но таму каде што е, има доволно публика што го одржува во живот. Сигурно не мириса свежо, формулата е репетитивна и здосадува после првите 74 филмови, меѓутоа е далеку од твојата најблиска кино-сала. Единствено ќе никне некој друг пристап кон жанрот како што беше Cabin in the Woods, но ништо во духот на корените. А, веројатно нема ни потреба.


Првиот Friday the 13th од 1980-та е еден од најважните филмови во жанрот, без оглед на тоа што иконскиот Џејсон со препознатливата хокеарска маска не е главниот психопат тука. Продуцентите не ни планирале продолженија, ниту пак франшиза што ќе стане толку голема. Ниту Бетси Палмер не очекувала дека баш по оваа улога ќе биде најзапаметена, која ја прифатила само за да може да си дозволи нова кола. Практичните специјални ефекти се изработени од легендарниот Том Савини, донесен тука поради успехот на Dawn of the Dead на Ромеро. Савини останува дел од серијалот и во следните неколку филмови. Освен тоа, Савини е толку будала што е спремен да убие вистинска змија во сцена, додека нејзиниот сопственик стои настрана и тивко плаче.

Бетси Палмер, односно госпоѓата Вурхис е главниот душман на разузданата младина во кампот на езерото Кристал каде што нејзиниот син Џејсон се удавил пред години поради невниманието на тие што требало да се грижат за безбедноста на децата. Госпоѓа Вурхис го одмаздува Џејсон убивајќи гo Кевин Бејкон и уште неколку актери кои никој не ги памти, еден по еден, на разни брутално креативни начини.

Шаблонот функционира и во вториот дел, со тоа што конечно се појавува возрасниот Џејсон кој таргетира слична група кампери. Иако ниту еден од филмовите не е "страшен", Friday the 13th Part 2 е најбизарниот од првите три. Од урбаната легенда што ликовите ја раскажуваат за него, дека откако мислеле дека се удавил во езерото живеел сам во шумата и се хранел со мали животинчиња и растенија, самотијата што го навела да нема јасен концепт за смртта (оттаму и ладнокрвното убивање), па до "светилиштето" со исечената глава на мртвата госпоѓа Вурхис кое го има направено во импровизираната колиба. А, деформираното лице го покрива со бела вреќа која можеби е поефективна и од хокеарската маска.

Маратонот го завршив со третиот дел. Веројатно до тука и можам да ги гледам, зошто недостатокот на свежи идеи го фрлаат серијалот во разни експерименти, па Џејсон откако ќе добие натприродни моќи, ќе отиде во пеколот, па заминува и во вселената каде што е и крајот на Friday the 13th филмовите. За третиот дел студиото веќе било свесно дека ќе треба го продаде истото од претходните два, па за да ја задржат публиката, филмот е прикажуван во 3Д и е првиот 3Д филм на Paramount oд 1956. Освен тоа, запишан и како првиот 3Д филм кој бил масовно дистрибуиран од Холивудско студио.

Другата историска вредност на Friday the 13th Part III е хокеарската маска на Џејсон која е користена во секое од следните триста дваесет продолженија. Џејсон како што го знаеш денес е роден токму тука, па ако филмот не може да добие поени за иновација, сигурно ги добива за спонтано креирање на хорор икона. Приказната е идентична со претходните два, па ако ги пуштиш сите паралелно веројатно ќе има сцени кои се поклопуваат и се разликуваат само по неколку "детали". Но, некако тие детали тука се поефективни, а овој Џејсон ми е толку врежан во глава од поп културата што ја консумирам, па последново гледање некако ми го помести филмов нагоре во скалата на омилени хорори.

План од овој краток маратон беше и документарниот филм Crystal Lake Memories, но видов дека трае скоро седум саати, па ќе го оставам некогаш за во иднина. Сакам да ме натера уште еднаш да ги изгледам глупавите продолженија. Еј, добар дел од нив се забавни ако си прикладно расположен. Веројатно денес повеќе би уживал во Jason X. Но, до тогаш, одам на некој друг слешерски серијал.

No comments: