Ребелде Мун

Со месеци го чекав Rebel Moon. Еден од "големите" филмови на кои озбилно се радував годинава и се надевав дека нема да испаднат премногу тапа. Не сум толку голем љубител на Зек Снајдер колку што ми лепат "вселенски опери" како поджанр. Таква ретка појава се што не можам да прерипам наслов, особено не во денови кога таа најпопуларната е посрање од било кога. Што еве, пази интересен податок - Rebel Moon всушност потекнува од Star Wars концепт кој Зек Снајдер го нудел на Дизни пред десетина години, ама го одбиле зашто тогаш веројатно биле зафатени со планирање на новата трилогија кој постоечки лик попрво да го упропастат.

Rebel Moon не само што не испадна тапа, туку успеа да ми ја задоволи жедта за жанрот повеќе од било кој Star Wars на Дизни. Не ни очекував дека е ваков филмов. Замисли да си една од најскапите франшизи во цела забавна индустрија и некој што верува дека Џеси Ајзенберг е добар Лекс Лутор да направи поинтересен Star Wars од самиот денешен Star Wars. Не дека е особено тешко да надминеш Star Wars во 2023, ама Зек Снајдер очигледно со ова погоди нешто што овие со сите достапни ресурси на светот не успеваат, а тоа е едноставната забава. Од тука почнуваат малку спојлери, така што кроце надоле.

Вакви филмови се за декомпресија после напорен ден. Не пушташ Флеш Гордон и Џон Картер за да дешифрираш софистицирани филмски метафори и скриен симболизам. Овде сме за да видиме како ненадејно разбудените емоции ќе го мотивираат роботот Џими да му стегне куршум во чело на одвратен вселенски нацист. Такви работи се случуваат во Rebel Moon и супер се. Сѐ што пробува филмот е функционално, без разлика што е често рапав и инспирацијата ја црпи од ствари кои ти се веројатно познати од негде.

Ќе приметиш нијанси на Куросава и вестерн, ама за да не испадне дека се мазнати сите основи на Star Wars, Снајдер црпнал малку и од Warhammer 40k. Можеби е рано да се оттргне од споредбите со стварите од каде што "позајмува", ама на секој чекор се труди да остави некој личен белег што е многу повеќе од константниот сепија филтер. Дури успева и да воспостави ликови што се кул и имаат опиплив мотив за да се вклопат во приказната.

Но, некои сличности се многу очигледни, а некогаш Снајдер не се ни труди да ги сокрие. Не дека ваква банда од фармер, сомнителен пилот, поранешен генерал, робот и некој близок до благородничко семејство е реткост во фикција, ама овде некако е помалку веројатна случајноста, нели? Бунтовници што пробуваат да отфрлат фашистичка империја чиј главен претставник е малку човек, малку машина и известува на уште понезгоден лик од него? Има и сцена која е скоро иста со сцената во кантината од A New Hope.

Упорно ми е симпатично што во водечката група има лик кој веројатно бил Џедајот во оригиналното сценарио, ама во поспоредна улога, што е исто занимлив агол. Star Wars, ама Џедај не е главен лик. Уште појако е што Снајдер не се ни потрудил да ги преправи оружјата, веројатно само се слушнале со адвокатот да потврдат до која мера треба да се различни за да не се влечкаат по судови со Дизни. Препиши ја домашната од 1977 ама смени ја малку да не нѐ приметат.

Како и да е, сакам вакви филмови. Ми лепат ептен. Мене и The Chronicles of Riddick ми е тотално забавен. Rebel Moon веројатно повеќе фаќа ако можеш да уживаш во забавно ѓубре како Battle Beyond the Stars или Krull. А, најмногу сум загреан за потенцијалот за светот што Снајдер може да го плете тука. Многу специфичен лик е Снајдер, полн е со налудничави незрели идеи и сакам да видам како би ги развивал на некој ваков терен чиј лимит сѐ уште не е познат. Може никогаш нема да се тргне од визуелниот стил што случајно си го измисли и присвои во 300 и Rebel Moon дефинитивно би имал корист од уште бар една боја колку за да ги разликуваш локации, ама сметам дека контекстуално е супер простор за неоптеретено да снајдерува.

Ова што излезе сега е прв дел. Вториот пристигнува за неколку месеци, а во меѓувреме би требало да има и R верзија зошто Снајдер со Justice League сконта дека може два пати да го наплати истиот филм само нешто поразлично уреден. Веројатно продолжението е клучно за ова дали ќе успее да се претвори во пообемна франшиза или ќе се запише како шашав обид за научно-фантастичен Seven Samurai. Моменталниот одзив на публиката некако повеќе го носи Rebel Moon кон второво, ама ајде да сме оптимисти. 

Види такоѓе:

• Епскиот Zack Snyder's Justice League
• Онака, за John Carter...
• Jupiter Ascending (2015)
• Dune (2021)
• Посебниот Џедај 
  

Го имаш гледано The Creator

Како да не се израдувам на нов научно-фантастичен филм што не е адаптација, римејк, продолжение или од оние петпарачкине што се штанцаат за стриминг сервиси, а само постерот им е убав? Уште се ретки ваквите оригинални блокбастери, ама мислам дека конечно се ослободува некој поширок простор за нив во престојниот период. Популарноста на стриповските адаптации е во слободен пад, други франшизи се предмет на потсмев, па веројатно нема подобро време од сега за студијата да се пробаат со нешто ново.

The Creator е еден од малкуте такви "големи" филмови од 2023 и првиот на Гарет Едвардс после Godzilla и Rogue One каде што има прилика да го презентира капацитетот како режисер и сценарист, независно од некој веќе постоечки изворен материјал. Но, иако The Creator ми беше позабавен од неговите претходни филмови, некако ме остави рамнодушен и со желба за поквалитетна реализација. Опиплив потенцијал, ама нешто се скурцало по пат. 

Филмот изгледа одлично, меѓутоа тоа му е единствената силна страна. Едвардс има осет за естетика, неизмерна фасцинација со ниви и вештина да ја направи секоја сцена визуелно привлечна. Од технички и режисерски аспект, The Creator е сигурно еден од поубавите филмови што сум ги начекал во последниве години. Голем дел е сниман на повеќе локации низ Тајланд, некогаш и герилски со природно осветлување, па многу од сцените изгледаат органски дури и кога се полни со очигледни компјутерски генерирани елементи. 

Снимано е на осумдесетина локации низ цел свет. Наместо да градат сетови или да тегават актери на гринскрин, некако пресметале дека е поисплатливо да се снима со мала екипа на вистински локации и после да ги лепат ефектите. Буџетот бил лимитиран, а некако успеале да го постигнат ова со три пати помалку пари одошто вообичено би коштало за проект од ваков размер. Стварно изгледа многу добро и тапа е што освен тоа едвај и да има нешто друго со вистинска вредност. Можни се спојлери понатаму.

Приказната би можела да е многу едноставна, ама The Creator упорно прави напор за беспотребно да ја искомплицира. Напредна вештачка интелигенција ќе го рокне Лос Анџелес со нуклеарка на што Западниот свет ќе се спротивстави и ќе почне конфликт со Нова Азија, сојуз од неколку земји кои одбиваат да се одвојат од нивните роботски сограѓани. Целта на американската армија е да го уништи Нирмата, мистериозниот творец на напредната технологија која наводно може да ја заврши војната, меѓутоа од сам старт буквално никаде не успеав да најдам смисла. 

Никогаш ниту еден мотив не ми беше јасен, освен секако оној на главниот лик кој само сака да си најде фамилијата. Не разбрав како точно функционира светот, дали групите кои војуваат имаат некоја повисока цел, кој точно е во право и дали филмот озбилно се обидува да мудрува правејќи некаква аналогија со американските воени интервенции на Истокот? Не разбрав зошто толку напредни роботи живеат заедно со луѓе бездомници, зошто има роботски еквивалент на тибетански монаси и која е општествената придобивка од оваа вештачка интелигенција ако светот е генерално полош? Нема леб да јаде, запнал роботот да го брани.

Ништо нема логика, ама претпоставувам дека сите овие работи му изгледале естетски кул на Гарет Едвардс. И, да - визуелно се супер, како некое чудно аниме да оживеало пред тебе, ама стануваат поглупи колку повеќе ги мислиш. The Creator нафрла еден куп визуелни парчиња, меѓутоа сами по себе се шупливи или барем Едвардс не знае да ги искористи како јазик со кој невербално ќе раскаже приказна која ќе му даде некој слој повеќе на општиот сетинг. А, ако го одвоиш светот од самото сценарио ќе приметиш дека не се ни лепат едно со друго којзнае колку.

За нешто што настојува на оригиналност, нема ниедна своја ствар која би му овозможила некаков уникатен наративен идентитет. Малтене цел филм го имаш гледано претходно само со различно име. Во секоја сцена имаше шанса да ме изненади, а упорно предвидував што ќе се случи. Дијалозите страдаат од истото, некогаш буквално можеш да стопираш и да ја погодиш следната реченица. Често пати и темпото е промашено, па ќе ти фрли информации кои не се битни за понатаму, а некои работи се случуваат само затоа што мора да прешалта сцена и да ги однесе ликовите на следната егзотична локација.

The Creator сака да прогледаш низ многу работи, а не нуди ништо за возврат освен убавата естетика. Ако воопшто можам да речам дека вреди за гледање, тоа би била една од двете причини. Другата е што не е уште еден наслов во изморена франшиза иако нешто не се прекршува да биде интелектуално поразличен од таквите. Штета. Има тема што може да ја третира многу попровокативно и проникливо, ама веројатно во обид да се доближи до поширока публика се одлучува да биде мрзлив, досаден и постојано предвидлив.