Gundala, првиот голем индонезиски суперхеројски филм

Појма си немам од индонезиски филмови. Ги имам гледано само двата The Raid и со нив завршува моето познавање од тамошната кинематографија и продукција. Ланскиот Gundala ми беше уште едно ново искуство што пред сè ме привлече со неговата симпатична амбиција да се наметне како индонезиски одговор на холивудските суперхеројски блокбастери. Намерата е толку сериозна, што студиото кое го продуцира Gundala, со овој филм го означува и почетокот на нов филмски универзум, BumiLangit Cinematic Universe - сочинет од адаптации на разни индонезиски суперхеројски стрипови за кои не сум знаел дека воопшто постојат.

Откако западниот суперхеројски бран го достигна зенитот со Avengers: Endgame и веројатно никогаш нема да се повтори со ист интензитет, бев љубопитен да видам колку спектакуларно би можело да изгледа нешто како Gundala и дали индонезијците имаат потенцијал да си создадат нешто слично. Сепак, Gundala, иако е шармантно филмче, има еден куп проблеми кои некако упорно го сопнуваат кон приближувањето до квалитетот на холивудски пандани. Не зборувам за продукцијата, филмот е сосема пристоен во таа насока, туку за бројните утки во самиот начин на раскажување и реализација на приказната. 

Филмот почнува добро и успева за многу кратко да те вметне инвестиран во случувањата. Санчака е едно мало дете кои ги губи родителите во непријатни околности и е приморан да преживува по улици. До некаде стандардна суперхеројска приказна, баш по терк на многу од хероите карактеристични за DC и Marvel. Санчака има и некоја тромаво објаснета супермоќ што ја добива од молњи, па може да испукува некое слично електростатично празнење, а и опширна палета на борбени вештини кои ги учи на улицата. Иако влезните параметри на филмот се релативно стандардни, како што тече сè повеќе му паѓаат на земја идеите со кои се обидува да жонглира.

Никогаш не е јасно кога и каде се случува филмот бидејќи преставената околина и тон се упорно неконзистентни. Некогаш личи на мизерна дистопија, па потоа сервира нешто што изгледа модерно и е слично со денешниот свет, барем пред пандемијава. Филмот ретко успева да се одлучи за едно нешто и да го истера до крај. Еден од најголемите проблеми му е тоа што приказната, особено делот со главниот негативец, ја билда етапно во различни насоки и никогаш не утврдува едно нешто како закана. А, кога ќе го открие големиот главен злобен план против кој Гундала треба да застане, веќе си изгубен. 

На моменти мислам дека премногу се труди да биде Batman Begins. Слично темпо, повремено и тон, ама со едвај некаков емоционален мост помеѓу главниот херој и публиката. Малку како да заборава дека сите знаеме кој е Бетмен, адека никој не знае кој е Гундала, и притоа не се ни труди да те спои со ликот што е во центарот на приказната. Сакав да видам многу повеќе од овој лик, да видам подлабока поврзаност помеѓу неговото минато, денешната борба и мотивите, а не случајно херојствување во ситуации кои му се појавиле по пат. Никогаш јасно не ја видов таа точка кога возрасниот Санчака станува Гундала.

Желбата и стремежот на филмот се пристуни за баш таков третман, меѓутоа аматерската изведба го прави сето тоа излишно. Експозицијата, која е најчесто една реченица што изгледа како додадена во последен момент по некое финално препрочитување на сценариото - воопшто не помага да се зајакне интегритетот на раскажувањето. Можеби луѓе кои се запознаени со ликот целото ова го доживуваат многу поразлично.

Често пати некои од работите се избрзано објаснети, како цели фрагменти од приказната да се препрека од која филмот брза да се ослободи. Ни дијалозите некогаш немаат природен тек, туку ликовите само нарираат информации кои би биле многу поефективни доколку се раскажани со малку повешт филмски јазик. Помалку зборување, повеќе кажување. Не знам каква е индонезиската публика, ама Gundala ја третира како да се група дебили што тотално не е кул. Филмот не е цртан филм, има прилично насилна акција да е насочен кон деца, па некако ќе очекуваш дека и сценариото ќе е малку посозреано. 

Жалам што добар дел од овој кул концепт за ваков херој претежно функционира толку тромаво. Не знам дали се должи на поинаква филмска школа која се труди да имитира нешто странско или едноставно толку бил капацитетот. Што е штета, бидејќи филмот има стварно супер осет за акција и фина кореографија на тепачки, повеќе сетови одошто зелено платно, одлични актери и пристојна режија и фотографија. Не е Iron Man, ама па не е ни Justice League. Проблемот е што материјалот за многу подобар филм веќе е во филмот, само да се исечат некои сцени и малку да се преуреди.

Сепак, ако сакаш да видиш како изгледа вакво нешто, препорачувам. Не среќаваш секој ден суперхерои од Индонезија. А, кога не изводи, знае да биде супер забавен филм. Како да гледаш нешто од 90-ти е. Што знам, ко Steel со Шек или The Phantom со Били Зејн, тоа ниво на забава е. Проблематично ми е тоа што продукциски изгледа како класи над нив и има далеку поголем, за жал, неискористен потенцијал. 

Баш ме интересира иднината на овој BumiLangit Cinematic Universe и дали ќе успее да се оформи. Би гледал уште едно вакво. Не знам ни колку се популарни овие ликови таму денес, ама со оглед на тоа што има некаков нискобуџетен Gundala филм од пред неколку децении кога истоимениот стрип бил многу популарен, ама ќе претпоставам дека уште имаат барем локална голема публика која ги цени и им се радува.