June 6, 2021

Умрев од досада на Spiral

Колку години тера Saw франшизата? Повеќе од петнаесет, така? Затоа и Spiral (познат и како Spiral: From the Book of Saw) ми изгледаше како супер прилика да се освежат некои концепти и шаблони што го дефинирале серијалот. Да се пренесат идеите во модерно време, за нова публика, а притоа постоечката да не се осети запоставено. Хорор серијали знаат да заверглаат на неколку штосови во бескрај. Честа појава е кај вакви жанровско-дефинирачки филмови, ама и покрај тоа секогаш постоела посветена публика што ќе ги поддржи да опстојат. Saw не само што не е исклучок, туку своевремено со продолженијата стана и годишна традиција.

Сепак, неизбежна е таа крајна точка каде што веќе е заморно да се гази по истиот пат. Saw можеби сопре кога му дојде денот, ама поминаа неколку години, па се појави уште еден - Jigsaw. Првпат го гледав лани во тој каратинскиот Saw маратон и искрено денес не го ни памтам. Единствено што ми е така останато како впечаток е истото тоа што го зборам после Saw III. Франшизата прерано се ослободи од жив Џон Крејмер и кога се соочи со толку многу продолженија, веројатно неочекувано, постојатно настојуваше да го вметне дури и онаму каде што можеби е вишок. 

Од една страна, ја разбирам и нивната перспектива. Не можеш Halloween филм без Мајкл Маерс, ниту Friday the 13th без Џејсон. Пробале и не им успеало баш. Меѓутоа, мислам дека распонот на Saw секогаш бил многу поголем од таквите слешер хорори за да биде толку лимитиран на главниот антагонист. Некои од продолженијата супер се справуваат со отсуството на Крејмер. Градат врз неговите мотиви и влијанија, ама никогаш не прават некаков значаен исчекор од неговата сенка. Тоа е сосема океј кога функционира, за чудо е почесто отколку што можеш да очекуваш, ама сакав да дочекам ден кога барем форматот ќе биде поразличен.

Од друга страна, па и не можеш туку така да ги исечеш супстанцијалните елементи на Saw без да го трансформираш во нешто друго. Но, сигурен сум дека има повеќе различни начини на кои можеш да го наштелуваш пристапот кон таков материјал. Затоа и бев заинтересиран за Spiral. Тоа што се оддалечи во самиот наслов ме наведе да мислам дека е конечното скршнување во некоја друга насока. Дека ќе биде поприземјен, посериозен. Дека наместо да земе страница од "книгата на Saw", ќе искине лист од белешките на Дејвид Финчер. Повеќе беа желби одошто очекувања, затоа и не сум нешто особено разочаран. Само сум изненаден од тоа каква пропуштена прилика имаме тука, другари.

Ќе си помислиш прошле толку години се појавил некој мангуп со поиновативни идеи да ја оправи работата. Нешто што прописно ќе го испочитува оригиналот, а ќе се одвои како засебен, самоодржлив ентитет. До некоја мера и можеш да приметиш дека има некои обиди да фати некој поразличен тон, меѓутоа апсолутно ништо не успева да профукнционира како што треба. На некои моменти можеш да приметиш дека и премногу сериозно си се сфаќа себе за нешто што е во суштина уште едно невешто, досадно Saw продолжение.

Со тоа што дури и најглупавите Saw продолженија се стремат да се вклопат во една единствена сложувалка. Spiral има само пуста желба да припаѓа во истиот универзум, а не прави никаков напор за да го заслужи тоа. Цел е прост и предвидлив. Работите што се случуваат во Spiral се без никаква тежина и мотив што може да ги оправда. Едноставно се случуваат. Како да требало да биде сосема друго нешто и некој некаде во рана фаза на продукција одлучил дека може да шлапне неколку стапици и да продаде полу-Saw филм. Терај, мајсторе.

Новиот негативец нема никаква разумна причина да ја позајмува методологијата на Џигсо, освен за ова да може да се продаде како Saw филм. Никако не функционира во рамките на филмот, жалам. Не се пишуваат вака квалитетни негативци. Освен тоа, филмот не се ни труди да го истакне како различна закана од тоа што сме го виделе претходно, ниту пак да се осмели да прекрши некое правило или скраја да е - да се позеза со сопствените тропи и да го разлабави товарот од претходните продолженија. Spiral е лишен и од секаква тензија, ништо нема. Само се влече од сцена во сцена.

Уредувањето исто така не оди во прилог на приказната. Низ цел Spiral има флешбеци што пробуваат да го надополнат наративот, некогаш дури и флешбеци од претходни сцени. Како да си ја смета публиката за глупава. Изгледа како да си замислува дека е поинтелигентен филм одошто стварно е. До толку е невешто што можеш апла да забележиш како му пропаѓаат обидите да сервира пресврт или да создаде тензични моменти. А, ти веќе си го предвидел пресвртот саат време порано. Понекогаш дури и самата режија се труди да биде во духот на претходните Saw филм, со убрзани кадри и интензивна музика. Ова упорно ме вадеше од такт. Дури и да не беше вака смешно, немаше шанси да функционира.

Крис Рок ми е океј овде, само што неговиот лик е многу, многу тенко напишан. Филмот во ниеден момент не знае каков лик сака да создаде, или можеби само не знае како, па ритамот никогаш не му е конзистентен. Само трупа различни слоеви, а ништо нема некаква значајна целина. Во ниту еден момент не ми беше гајле за ликот на Крис Рок и што ќе се случи со него. Spiral не создава услови да се внесеш во неговата ситуација и да се грижиш за него. Како да ги пукнале сите пари на Сем Џексон и излитените Pulp Fiction референци, па со кусурот некако успеале да скрпат сценарио колку да има саат време материјал измеѓу задолжителните стапици. Сем Џексон има многу поголем актерски капацитет од тоа да го форсираат да приглумува Тарантино ликови.

Spiral за жал нема никаков придонес кон франшизата. Не ја надополнува големата приказна со ништо, а не е доволно различен и храбар за да отпочне нова и помотивирана. Досаден, глуп Б-филм е, без никакви значајни квалитети. Прашање е дали воопшто и го имал потенцијалот кој јас од некоја причина си го замислував дека постои. Можеш било кој друг Saw филм да го гледаш наместо ова и ќе си пројдеш далеку подобро. За жал, франшизата нема никогаш да пркне додека не се најде некој нов агол што ќе го подмачка зарѓаното. До тогаш, некако сум убеден дека сè што ќе гледаме на оваа тема ќе биде на ова ниво ако не и полошо.

No comments: