За Annihilation и правото на мејнстрим

Благодарение на тест публиката за која бил "преинтелектуален" и "прекомплициран", студиото го избрка Annihilation надвор од кино салите. По неколкуте проекции низ помали кина во САД, филмот деновиве започна да се дистрибуира преку Нетфликс. Филм што е создаден за големо платно сега е приморан да ти живее во дневна зашто некој можеби не се ни потрудил да го разбере. А, всушност потешко за разбирање е тоа како воопшто ваква дистрибуција е финансиски поадекватниот потег. 

Секако, студиото побарало од Алекс Гарленд да го измени филмот и да го упрости за генерацијата која секое следно суперхеројско остварување го смета за најдобриот филм некогаш направен, ама добиле само среден прст назад. Annihalation е адаптација на истоимената научно-фантастична книга на Џеф Вандермир од 2014, која додека филмот е во продукција прераснува во трилогија. Не сум читал ништо од тоа, па на филмот му пристапив без никакво предзнаење и без претстава колку е близок до тој изворен материјал. Бев пријатно изненаден и среќен што конечно гледам солидна, квалитетна научна-фантастика.

На јужниот брег на САД се појавува некаква меуреста аномалија која ја менува тамошната флора и фауна со мутации на молекуларно ниво и интензивно се проширува, станувајќи закана за целиот свет. Владата тајно работи на справување со феноменот, испраќајќи експедиции чија мисија е да истражат што се случува и евентуално да најдат начин како да го спречат. Експедициите се губат и не се враќаат, додека еден ден војникот Кејн (Оскар Ајзак) мистериозно не се појави назад. Не само што не може да се сети каде бил и како се вратил, туку завршува и смртно болен.

Лина (Натали Портман), неговата жена која е врвен биолог и поранешен припадник на армијата, заминува со следната мала група со намера да најде спас и за Кејн. Отприлика тоа е генералната влезна струја на филмот која подобро да прекинам да ја дискутирам пред текстов да го испратам на експедиција во спојлерска територија. Annihilation вреди за вниманието и доживувањето. Не потклекнува на студиските правила за раскажување и не се обидува да ти ги принесе идеите во уста со лажиче. Мрачен е, понекогаш и вознемирувачки, но ниту еднаш не почуствував дека пристапот му е присилен. Тече природно, дури и кога превзема малку поартистички тон и решава да пренесе ситуација без дијалог, ослонувајќи се само на аудио-визуелна нарација.

Овде ли студиото наишло на проблем? Во спорото темпо, во тоа што често пати филмот заобилокува директна интерпретација на настаните, во недостатокот на акција? Разбирам досадни плитки крпеници како The Cloverfield Paradox или некохерентни потраги по стилски и жанровски идентитет како Mute да завршат на Нетфликс, ама како може филм од ваков крој да заврши до нив? Дали филмскиот мејнстрим во САД прифаќа само шаблонски препознатливи брендови, франшизи, суперхеројски филмови и повремени јадици за Оскар? Ако вакви неправди како во случајот со Annihilation се следниот чекор во индустријата, тогаш ситуацијата е попоразителна отколку што мислев. Кога еден Ридли Скот ќе го посочи времетраењето на Blade Runner 2049 како кривец за финансискиот неуспех на филмот, јасно ти е дека други работи полнат кино сали.

Последниве години жанровските филмови како да се сведени само на лесна забава со пуканки. Не успевам да го лоцирам главниот кривец, веројатно е тоа средната точка каде што се среќаваат понудата и побарувачката. Можам само да го погодувам одговорот на дали студијата се адаптираа на публиката или пак е обратно. Еден од последните примери ми е адаптацијата на Tomb Raider играта, каде што иако потешко се приметуваат конците видливи кај Justice League, повторно се присутни предвидливи клишеа и тропи карактеристични за големите блокбастери за кои студиото претпоставува или барем се надева дека функционираат кај широката публика. Овој тип на двочасовна забава одамна е веќе излитен. Tomb Raider ме погреба со досада.

Со филмови кроени на таков начин се ограничува и самиот медиум, не само просторот во кој е презентиран, а креативноста се потиснува со некакви очекувани "стандарди". Проблемот е кога некој ќе одбие да се прилагоди на нив, па од платното бидува исклоцан на дигитална платформа. Annihilation сега е најцврстиот пример дека таа платформа е можеби цената на креативната слобода. На крајот, може и подобро така. Којзнае каква верзија на филмот ќе гледавме во кино.

Види такоѓе:

• Justice League и пластичниот Холивуд

Знаеш ли за "Сизиф", знаеш ли?

Колку и да се трудам да ја следам домашната алтернативна музика, некогаш ќе се случи радарот покасно да го фати она што почнало да се појавува во периферијата на музичкото подземје. Таму ги затекнав Pluto's Doubts лани со "Самоглад", а во меѓувреме тие истуркале долгосвиречко издание на врвот на ридот и застанале рамо до рамо со најдобрите на сцената. Скоро успеав повторно да воспоставам контакт со музиката на бендот откако во плејлистата ми влета нивниот прв албум Сизиф, објавен кон крајот на минатата година. Од тогаш неприкинато свири секаде каде што имам уред што може да пушти музика.

Сизиф со својата разнобојност смело одбива прецизна жанровска дефиниција, иако во суштина е рок албум. Pluto's Doubts се бенд кој очигледно не се напрега да звучи како ништо друго, па оттаму и доаѓа таа вибрантна уникатност; приоѓаат сосема самоувeрено, од автентичниот поетичен пристап кон текстовите до целиот спектар на емоции низ кој пулсираат деветте композиции на Сизиф. Иако вешто шараат низ различни стилови, пак успеваат да ја задржат автентичноста.

Кога првенче од ваков млад бенд звучи толку отмено и сериозно, не треба да си којзнае колку музички писмен за да го согледаш сировиот талент. Елегантните, стегнати аранжмани и стиховите што ќе си ги потпевнуваш по цел ден не профункционирале случајно. Очигледно е дека бендот знае кај тера и што прави, па лесно се препознава производот на искрена љубов и посветеност. Ова е тоа што се случува кога слoбодно и неоптеретено пренесуваш идеи во музика. Длабок наклон. Ремек-дело од прва.

Сфатив дека Сизиф никогаш нема да ме напушти кога препознав некои чувства кај мене кои ретко ми ги предизвикуваат музичари што творат на македонски јазик. Откако го ислушав првиот пат од почеток до крај, ја имав истата насмевка како при раните слушања на Heart Core и денот кога ги разбрав Фолтин. Знаеш кога нешто комплетно ќе успее да ти ја изолира околината за да ти понуди таков интимен аудио момент? Ова е тоа. После ти останува само љубопитно да продолжиш да чепкаш низ деталите. А, Сизиф ги има во изобилство.

Кога решив дека ќе пишувам за бендот и албумот, имав и неколку песни со кои планирав повнимателно да се занимавам. Но, со секое наредно преслушување толку ја зацврсти целината што сега не би можел ништо да одвојам. Албумот е бесплатно достапен за слушање и превземање на нивниот bandcamp. Штета што нема опција да се купи, Pluto's Doubts заслужуваат и финансиска поддршка, без разлика колку би била симболична.
 

Исто така, никогаш претходно не сум бил повозбуден и да чујам следен албум од домашен бенд. Знам дека е рано, Сизиф допрва ќе го пробива патот до публиката и ќе започне да обележува генерации на слушатели, ама сепак сум нестрплив да дознаам што останува неистражено за Pluto's Doubts.

Тродимензионалниот концерт на Kraftwerk во Скопје

Еве, веќе неколку денови се приземјувам од концертот на Kraftwerk. Ја имав таа среќа трет пат да ги гледам во живо последниве години и секој пат сум бил затекнат неспремен од надреалниот спектакл што го приредуваат. Денеска би било одвишно да се навлегува во величината и влијанието на Kraftwerk, ете нека сведочи фактот што можат без проблем да распродаваат турнеи и покрај тоа што последниот студиски материјал им од пред петнаесет години. Но, Kraftwerk се една поинаква машинерија чија уметничка безвременост никогаш нема да им дозволи нешто како "стара слава".

Временските услови не беа баш најсјајни тој вторник, па тргнав две недели порано за со Ивана и Наум да најдеме некоја пристојна позиција во партерот на "Борис Трајковски", зашто од некои причини дента кога ги пуштија билетите, опцијата за фан-пит не функционираше. Така што, овој пат бев лишен од приликата на роботите да им ги покажам од прв ред моите две цицки на кои пишува "Ralf" и "Hütter". 

Фотографијата е украдена од телефонот на Ивана

Откако влеговме внатре и ни ги поделија белите 3D наочари за да изгледаме како сељаци на транс, приметив дека фан-питот е единствената обележана зона за која е потребна посебна алка. Не сум сигурен дали е намерна 'луфта' на организацијата, ама сличен случај беше и концертот на Jean-Michel Jarre пред некоја година. Тогаш беа распродадени картите за партер и моравме да земеме поскапи за трибини како тетки на романтичен Владо Јаневски концерт, ама можевме без проблем да се движиме секаде, па се симнавме одма во лабаво пополнетиот партер. 

Kraftwerk се појавија на сцена точно во 20:30, како што беше најавено. Без минута доцнење, која можеби и ќе беше корисна за тие што заглавија на единственото мало шанкче за пијалоци во партерот каде што невоспитани фиромјани газат преку луѓе како да ќе умрат од дехидрација за недоизладено пиво. Си ги ставаме наочарите на фаца додека почнува да свири "Numbers" и во истиот момент почнувам да жалам што малку се посомневав дека целава турнеја со 3D концерти е можеби само штос за да се оправда истата. Да, секако е штос, меѓутоа е наменски, ефективен и исклучително квалитетен.

Сите тие проекции позади што ги придружуваат песните совршено функционираат и на нивните стандардни настапи, но е необјасниво возбудливо кога ќе те 'надлета' бродот на "Spacelab" или компјутерот од омотот на Computer World (кој патем, речиси цел го отсвиреа). Не сум сигурен дали e до мојата неконтролирана еуфорија, ама волку добро 3D немам видено во ниту едно кино до сега. Концертите на Kraftwerk секогаш кулминираат со роботите кои стапуваат на сцена за изведбата на "The Robots". Но, овој пат нивната глава, торзото и 'голите' екстремитети беа еволуирани во комплетните андроидски верзии на членовите. Не би имал проблем ако еден ден и целосно ги заменат, зашто Kraftwerk се веќе инсталација која можеби го надминува човечкиот фактор. 

Којзнае кога пак нешто вакво ќе ни стапне во жабокречинава, па малку и жалам за дел од смартфон генерацијата што беше дојдена на концертот за да си разговара во кругче, без наочари. За жал, и звукот во салата во неколку наврати го губеше интензитетот, па бев дефокусиран од нивните муабети за минатиот викенд. Вакви дебили им ги грабнаа картите на луѓе кои можеби повеќе ќе ценеа концерт на еден ваков голем бенд, но тоа е. Убаво беше да се доживее ова. Секогаш ќе биде.